Calvencade Cats Khao Jobje (35)
Calvencade Cats Khao Jobje (35)
Ongetwijfeld hebt u ze al eens op een tentoonstelling gezien, die elegante Siamees gebouwde witte katten met hun diepblauwe siamezen blik: de Siamees foreign white. Omstreeks 1960 vatte men in Engeland het idee op om witte katten van Siamees type te fokken die echter niet doof zouden mogen zijn, zoals zoveel andere witte katten met blauwe ogen.
Op 5 november 1962 werd besloten om een fokprogramma op te stellen en men is toen begonnen
dominant witte Britse en Europese korthaar katten te kruisen met de Siamezen met de donkerste
blauwe ogen, de seal points. Enkele lijnen werden gestart met witte katten met oranje ogen, een
met witte katten met blauwe ogen. In Ierland werd een lijn opgezet met behulp van red point
Siamezen en witte Britse kortharen. De initiatiefneemster van deze programma's was in veel
gevallen de expert in kattengenetica Patricia Turner, voor velen van u geen onbekende. Met de
lijnen waarin doofheid bleef voorkomen werd gestopt en ook de lerse lijn met de red-points werd
niet gecontinueerd. 
In Nederland werden separaat twee lijnen opgezet. In beide lijnen werd uitgegaan van witte katten met oranje ogen. Deze programma's werden echter pas in de zeventiger jaren gestart. In Engeland had men de eerste moeilijkheden toen al achter de rug. De eerste Nederlandse lijn werd opgezet door Klaas van der Wijk (Cattery Benvenida); ik fok nog heden ten dage met katten uit deze lijn.
Omdat erfelijke doofheid, gepaard gaande met de wit-blauwe oogkleur zoals die voorkomt bij de gewone dominant witte katten, bij Siamezen onbekend is, ontwikkelde men de theorie dat wanneer men dat dominante wit van de Europese korthaar kon combineren met de blauwe oogkleur van de Siamees, men de doofheid van de witte katten kwijt zou zijn.
De erfelijke doofheid is een uiting van het "Syndroom van Waardenburg" Dit syndroom ontstaat als gevolg van een stoornis in de ontwikkeling van de neuraIe lijst (zenuwaanleg bij het embryo), onder invloed van het gen W. Het gen W is het gen dat de dominant witte kleur bepaalt. Het Syndroom van Waardenburg is onregelmatig dominant erfelijk.
Het veroorzaakt twee groepen afwijkingen:
Pigmentafwijkingen van het oog kunnen zich uiten in het ontbreken van het tapetum lucidum. Door nu de Siamese blauwe ogen bij de witte katten in te fokken wilde men proberen zo de doofheid te verdringen. Er zijn inderdaad al Foreign Whites gefokt die de Siamees blauwe ogen met tapetum lucidum hebben en daarnaast de factor voor oranje of groene ogen, zodat hun oogstructuur gelijk is aan die van de Siamees. Dat wil zeggen, dat ook bij deze witte katten, net als bij de Siamees, een "tapetum lucidum" aanwezig is in beide ogen. Dit tapetum lucidum licht bij oogspiegeling geelgroen tot groen fluorescerend op. Het tapetum lucidum speelt een belangrijke rol bij het gezichtsvermogen van de kat in het duister en halfduister. Het bestaat uit 15 lagen dunne, platte, dakpanachtige cellen en het is driehoekig tot halvemaanvormig. Het tapetum lucidum ligt vlak onder het netvlies. De functie is terugkaatsing van licht. Het oplichten van het katte-oog in het duister treedt op door het reflecteren van dit tapetum lucidum.
Bij de witte kat kunnen twee ongepigmenteerd blauwe ogen (het zogenaamde wit-blauwe oog), twee gepigmenteerde ogen (groen of oranje) of een blauw en een gepigmenteerd oog (oddeyed) voorkomen. Alle gepigmenteerde ogen hebben een tapetum lucidum; de wit-blauwe ongepigmenteerde ogen geen van allen. Er zijn dus twee groepen blauwe ogen: het wit-blauwe oog zoals dat normaliter voorkomt bij geheel witte katten (met het gen W), zonder tapetum lucidum, en het Siamees blauwe oog behorende bij de Siamese kat, met tapetum lucidum.
Bij de foreign white komen twee soorten blauwe ogen voor:
Het merkwaardige feit doet zich nu voor dat een aantal foreign whites odd-eyed heeft. En wel in die zin dat een oog Turner-blauw is als onder 2) en het andere oog combinatie-blauw als onder 1) genoemd. Uiterlijk zien beide ogen er meestal even blauw uit. Bij het combinatie-blauwe oog ontbreekt echter het tapetum lucidum en ziet men slechts rode weerschijn. Soms is het ontbreken van het tapetum lucidum van een van beide ogen met het blote oog te zien doordat de pupil van dat oog iets wijder openstaat of doordat de kleur van beide ogen een klein beetje verschilt; meestal is het echter zonder speciale ooglamp niet zichtbaar. Om er achter te komen wat de oogstructuur van uw foreign white is, moeten de ogen dus met behulp van een oogspiegel onderzocht worden op de af- of aanwezigheid van het tapetum lucidum. Dat is een goed diagnostisch criterium. Vanaf de leeftijd van 4 maanden is het tapetum goed waar te nemen.
De vererving van de Siamees blauwe ogen is, net als bij de oranje ogen en de odd-eyed bij de witte katten, onregelmatig. Dat wil zeggen dat uit ouders die beiden siamees-blauwe ogen met tapetum lucidum bezitten (Turner-blauwe ogen), kittens kunnen ontstaan zowel met als zonder Turner-blauwe ogen; vaak zijn er ook odd-eyed bij die dus het combinatieblauwe oog bezitten. Anderzijds geeft de paring van een ouder met tapetum lucidum (Siamees) en een ouder zonder tapetum (foreign white) geen garantie voor het ontstaan van Turner-blauwe ogen bij de nakomelingen. In Engeland wordt zoveel mogelijk met sealpoint Siamezen gekruist, omdat het sealpoint Siamese genotype de beste garantie zou bieden voor de juiste oogkleur. Blue point of caramel point is de op een na beste keus. Kruisingen van foreign white x Siamees zijn regel en foreign white x foreign white kruisingen vinden alleen plaats wanneer beide katten Turner-blauwe ogen hebben en dan nog alleen als testkruising. Kruisingen met red point, cream point, red of cream tabby point, tortie point en tortie tabby point zijn niet toegestaan. Kruisingen met tabby point in de overige kleuren wordt afgeraden omdat er vaak pigmentvlekken op neus en lippen optreden, die niet toegestaan zijn.
De opzet van de FOREIGN WHITE-fokprogramma's in Engeland, waarbij Patricia Turner een belangrijke rol speelde, was als volgt:
Bij de kruisingen van FOREIGN WHITE x FOREIGN WHITE waarbij een intensievere reductie
plaatsvindt van de pigmentatie, neemt de kans op het syndroom van Waardenburg en daarmee ook de
kans op doofheid sterk toe, evenals de kans op steriliteit en verminderde vitaliteit. Paring van
FOREIGN WHITE x Siamees geeft een sterke daling van het percentage doofheid. In Nederland werden in 1972 de eerste
FOREIGN WHITE's uit Engeland geimporteerd. Bekende namen zijn Flayre White Christmas, Florentine
Fugue en Nasyla Snowdrift. Verder werden o.m. een poes en een kater afkomstig uit een FOREIGN
WHITE x FOREIGN WHITE kruising geimporteerd, broer en zus. De kater bleek horend te zijn en ook
normale kittens te verwekken, de poes was steriel. 
De FOREIGN WHITE x FOREIGN WHITE paringen in Nederland (5) verliepen over het geheel genomen niet gunstig. In totaal werden er 22 kittens geboren, waarvan 2 doodgeboren, 2 Siamezen en 18 foreign whites. Van deze kittens waren er 3 doof, 3 hadden een gespleten gehemelte (2 FOREIGN WHITE en 1 Siamees), 1 was behalve doof ook tweeslachtig, 1 kitten was steriel. Van een groot aantal kittens is niet bekend of ze vruchtbaar waren. De 2 dove kittens zijn allebei op jeugdige leeftijd overleden; het eerste is verongelukt en het tweede wilde niet groeien en bleek na euthanasie een ernstige stofwisselingsafwijking te hebben.
Bij paringen van FOREIGN WHITE x FOREIGN WHITE moet men er bovendien zeker van zijn dat er al enkele generaties uitsluitend FOREIGN WHITE's met Turnerblauwe ogen zijn gefokt, voor men eraan begint.
Met veel geduld en liefde zijn de fokkers indertijd begonnen aan het Foreign white project. Ondanks tegenslagen waarbij soms gehele programma's moesten worden gestopt of waarbij de katten steriel waren, ging men dapper verder om te proberen het beoogde resultaat te bereiken. En kijk nou eens naar de exemplaren op de tentoonstelling: echte lieve Siamezen zijn het geworden! Maar realiseert u zich eens hoeveel werk daarin zit en dat men hier 30 jaar geleden al mee begonnen is ? Voorlopig is het zo dat er alleen met de effen points uit de 24-serie Siamezen gefokt moet worden, bij voorkeur met sealpoint, maar blue point en blue-based caramelpoint zijn door hun genetische pakket ook heel geschikt. Chocolate point, lilac point, cinnamon point en fawn point zijn door hun verminderde hoeveelheid pigment minder geschikt. Natuurlijk moet de geselecteerde Siamese partner goed diepblauwe ogen hebben en een korte aanliggende vacht. Nu men ook bezig is om de balinees foreign white te fokken, doet men er goed aan zich te realiseren dat het bovenstaande, met uitzondering van de korte vacht, ook op hen van toepassing is.
Regelmatig komt het nog voor dat iemand een kruising van zijn of haar Siamees met een foreign white wil "omdat de vacht dan zo mooi licht wordt". Natuurlijk is dat een fabeltje. De kleur van lichaam en points wordt beinvloed door polygenen en het witte gen en de vacht de FOREIGN WHITE heeft daarmee niets te maken.
Het zou een goed idee zijn om bij het gehele Nederlandse foreign white bestand (alle fokdieren en hun nakomelingen) de ogen te onderzoeken op aanwezigheid van tapetum lucidum, voor zover dat in het verleden niet reeds is geschied. Alleen zo is vast te stellen of de foreign white de zo begeerde Turner-blauwe ogen bezit, en ook om te zien hoe de vererving bij hun kinderen verloopt. Dan kan zoveel mogelijk worden gefokt met katten die de juiste oogstructuur bezitten en wordt de kans op erfelijke gebreken tengevolge van het witte gen W tot een minimum teruggebracht.
Kruisingen van foreign white x oosters korthaar zijn evenmin toegestaan. Om de eenvoudige reden dat dan het witblauwe oog weer te voorschijn komt en de odd-eyed en er weer kittens kunnen ontstaan die doof zijn of die de andere erfelijke gebreken vertonen die ik in het begin van dit artikel opsomde. Bovendien is uiterlijk niet te zien welke witte kittens met blauwe ogen de oosterse witte katten met blauwe ogen zijn en welke de eventuele foreign whites uit deze paring (alleen oogspiegeling door een deskundige kan dit aantonen).
Bij de GCCF in Engeland en bij de Fife krijgen kinderen van foreign whites en oosterse katten terecht geen stamboom maar een afstammingsbewijs. Toegegeven, een oosters witte kat met groene ogen is een erg leuke kat, maar wat betreft de foreign white fok ben je weer terug bij het beginpunt in de zestiger jaren en is alle moeite om niet-dove blauwogige Siamees ogende witte katten te fokken, vergeefse moeite geweest.
De standaard voor de foreign white voor type is hetzelfde als voor de overige Siamezen (en Balinezen), wat de kleur betreft zegt de standaard:
De vacht moet zuiver wit zijn, zonder gele zweem, zijdeachtig glanzend en glad aanliggend. Neusleertje een voetzolen ongepigmenteerd rose. Gekleurde haren en vlekjes op voetzolen en neusleertje zijn fouten die tot diskwalificatie op de tentoonstelling leiden.
En wie houdt niet van die malle witte clowns met hun diepzinnige blik?
Literatuur:
Roy Robinson, Genetics for Cat Breeders, 3e druk.
Foreign White Cat Fanciers Association Handbook.
M. Raadsveld, Het Syndroom van Waardenburg bij de foreign white kat.
Ons E-mail adres: Calvencade Cats
Created by Klaas van der Heide �1999
Last update:1-1-2012
Contact the Webmaster
